काठमाडौँ- नेपाल प्रहरीका प्रहरी महानिरीक्षक वसन्तबहादुर कुँवरले सडकमा यातायात व्यवस्थापन गर्ने ट्राफिक प्रहरीलाई जनस्तरबाट सहयोग र सद्भाव आवश्यक रहेको बताएका छन्।
आइतवार सडक सुरक्षा तथा ट्राफिक सचेतना सप्ताह-२०८० लाई सम्बोधन गर्दै प्रहरी महानिरीक्षक कुँवरले यस्तो बताएका हुन्। उनले विभिन्न अध्ययनले १४ घण्टासम्म सडकमा उभिएर ट्राफिक व्यवस्थापन गर्दा ट्राफिक प्रहरीहरूको स्वास्थ्यमा जोखिम बढी देखिएको बताए। उनले जीवन जोखिममा राखेर काम गर्ने ट्राफिक प्रहरीलाई सर्वसाधारण जनता तथा सरोकारवालाहरूको सद्भाव सहयोग आवश्यक रहेको बताए।
उनले प्रहरी महानिरीक्षक कुँवरले यस्तो बताएका हुन्। उनले विभिन्न अध्ययनले १४ घण्टासम्म सडकमा उभिएर ट्राफिक व्यवस्थापन गर्दा ट्राफिक प्रहरीको स्वास्थ्यमा जोखिम बढी देखिएको बताए। उनले जीवन जोखिममा राखेर काम गर्ने ट्राफिक प्रहरीलाई सर्वसाधारण जनता तथा सरोकारवालाहरूको सद्भाव सहयोग आवश्यक रहेको बताए।
उनले सडक प्रयोगकर्तालाई कानूनीरूपमा ट्राफिक प्रहरीको जिम्मेवारी हद स्पष्ट पार्न नसकिएको बताए। उनले सडकमा बस्ने ट्राफिक प्रहरीसँग नै सडकको समस्या र समाधान सर्वसाधारणले खोजिरहेको उल्लेख गरे। उनले सडक दुर्घटनाका कारक तत्त्व पहिल्याएर भरपर्दो तथ्याङ्क विश्लेषणसहित नियन्त्रणका उपायहरू लगाउन सकिए क्षति न्यूनीकरण र सडक सुरक्षा तथा ट्राफिक व्यवस्थापन गर्न सकिने बताए।
उनले प्रहरीले दुई वर्षको कार्ययोजनामा ट्राफिक व्यवस्थापनलाई प्रविधियुक्त बनाई प्रणालीगत सुधार गर्ने लक्ष्य राखेको दाबी गरे। महानिरीक्षक कुँवरले बढ्दो शहरीकरण, बढ्दो जनघनत्वका कारण पूर्वाधार निर्माणको अभाव, यातायातका साधनको तीव्र वृद्धिका साथै मानवीय र वातावरणीय यान्त्रिकको संयोग नै सडक दुर्घटनाको कारक तत्त्व बनेको उल्लेख गरे। उनले आव २०७९/०८० सम्म १८ लाखभन्दा बढी सवारीसाधन दर्ता भएको र तीमध्ये १४ लाख सवारीसाधन दैनिक काठमाडौं उपत्यकामा गुड्ने गरेको बताए।
उनले भने, ‘नेपालको वर्तमान परिप्रेक्ष्यमा बढ्दो शहरीकरण, बढ्दो जनघनत्वका कारण पूर्वाधार निर्माणको अभाव, यातायातका साधनको वृद्धिका साथै मानवीय र वातावरणीय यान्त्रिकमध्ये एक वा धेरैको संयोग नै सडक दुर्घटनाको कारक तत्त्व बनेको छ। १८ लाखभन्दा बढी सवारी साधन दर्ता भएको र तीमध्ये १४ लाख सवारी साधन दैनिक काठमाडौं उपत्यकामा गुड्ने गरेका छन्। दैनिक १२ देखि १४ घण्टा ट्राफिक प्रहरी सडकमा उभिनुपर्ने बाध्यता छ। ट्राफिक प्रहरीको स्वास्थ्य समस्या पनि उच्च देखाएको छ। सडक प्रयोगकर्ताहरूलाई कानूनीरुपमा ट्राफिक प्रहरीको जिम्मेवारी हद स्पष्ट पार्न सकिएको छैन। सडकमा यातायात व्यवस्थापन गर्ने ट्राफिक प्रहरीलाई जनस्तरबाट नै सहयोग र सदभाव खाँचो छ।’
उनले नेपाल प्रहरीमा काजमा अन्यत्र नपठाउने नीति भए पनि सडक पूर्वाधार यान्त्रिक पूर्वाधारको कमीको कारण ट्राफिक प्रहरी अपवाद बन्न पुगेको उल्लेख गरे।
उनले काठमाडौं उपत्यकामा १ हजार ३१३ दरबन्दी रहेकोमा त्यो्भन्दा ६३ प्रतिशत बढी १ हजार ८२२ जना जनशक्ति परिचालन गरिएको दाबी गरे। उनले अझै दैनिक १२ देखि १४ घण्टा ट्राफिक प्रहरी सडकमा उभिनुपर्ने बाध्यता रहेको बताए।